Με το άρθρο 8 του Νόμου 4172/2013, παράγραφος 3, ορίζεται, ότι ο φόρος εισοδήματος, που επιβάλλεται στο εισόδημα εκάστου φορολογούμενου, αφορά εισόδημα, το οποίο αποκτήθηκε το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος (πχ. φόρος εισοδήματος το έτος 2015 επιβάλλεται στα εισοδήματα του έτους 2014 κοκ.).

Το εισόδημα κτάται, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ανωτέρω αναφερόμενου νόμου, κατά τον χρόνο, κατά τον οποίο ο δικαιούχος παρείχε τις υπηρεσίες του ή μεταβίβασε την κυριότητα των εμπορευμάτων / προϊόντων του  και απέκτησε το δικαίωμα είσπραξης του εισοδήματος (βάση του δεδουλευμένου).

Οι δύο αυτές προϋποθέσεις απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά για την υπαγωγή του εισοδήματος σε φόρο.

Οι δύο αυτές προϋποθέσεις για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01.01.2015 και μετά, είναι ανάλογες με εκείνες, οι οποίες αφορούν το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου ή του στοιχείου λιανικής πώλησης (άρθρα 11 και 13 του Νόμου 4308/2014). Με άλλα λόγια, το εισόδημα θεωρείται, ότι αποκτάται, στο χρόνο, κατά τον οποίο υπάρχει υποχρέωση έκδοσης των προβλεπόμενων παραστατικών (τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης), καθόσον στο χρόνο αυτό πληρούνται οι προαναφερθείσες δύο προϋποθέσεις, του δεδουλευμένου και του δικαιώματος είσπραξης του εισοδήματος.

Εξαίρεση από τα προαναφερόμενα αποτελεί η περίπτωση, κατά την οποία έχει εκδοθεί εντός του φορολογικού έτους το προβλεπόμενο παραστατικό, χωρίς ωστόσο να έχει καταστεί δεδουλευμένο το σχετικό εισόδημα (π.χ. απόκτηση δικαιώματος λήψης υπηρεσίας, όπως συμβαίνει σε γυμναστήρια, υπηρεσίες οδικής βοήθειας, κ.λπ.) Στην περίπτωση αυτή, το σχετικό εισόδημα αποκτάται στο φορολογικό έτος, στο οποίο καθίσταται δεδουλευμένο, δηλαδή στο χρόνο που παρέχονται οι σχετικές υπηρεσίες. Ομοίως, ποσά που εισπράττονται σε ένα φορολογικό έτος ως προκαταβολή δεν θεωρούνται έσοδα του φορολογικού έτους, στο οποίο εισπράχθηκαν, αλλά αυτού το οποίο αφορούν και καθίστανται δεδουλευμένα.

Όταν δεν έχει αποκτηθεί δικαίωμα είσπραξης για παροχή υπηρεσίας, η οποία διαρκεί πέραν του φορολογικού έτους, διότι δεν έχει ολοκληρωθεί η παροχή του συνόλου ή μέρους της υπηρεσίας αυτής, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει υποχρέωση έκδοσης του προβλεπόμενου παραστατικού το εισόδημα, το οποίο καθίσταται λογιστικά δεδουλευμένο, δεν θεωρείται εισόδημα του φορολογικού έτους, εντός του οποίου καθίσταται λογιστικώς δεδουλευμένο, αλλά του φορολογικού έτους, εντός του οποίου ολοκληρώνεται το σύνολο ή μέρος της παροχής και υπάρχει υποχρέωση έκδοσης του σχετικού παραστατικού.

Σχετικά με το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ισχύει, ότι ως χρόνος απόκτησης του κτήσης σε κάθε περίπτωση θεωρείται ο χρόνος, δηλαδή το φορολογικό έτος, κατά το οποίο ο δικαιούχος απέκτησε δικαίωμα είσπραξης. Ειδικά για τις ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές, οι οποίες εισπράττονται από το έτος 2015 και μετά, η είσπραξη δημιουργεί την υποχρέωση υποβολής δήλωσης των αποδοχών αυτών προκειμένου να φορολογηθούν κατά το χρόνο αυτό. Σε περίπτωση  αναγραφής τους διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο, θα υπαχθούν αυτές σε φόρο με βάση τις διατάξεις του έτους, στο οποίο ανάγονται. Υποβάλλονται τροποποιητικές δηλώσεις για τα έτη αυτά, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Για τις κατωτέρω αναφερόμενες κατηγορίες εισοδήματος, ο χρόνος είσπραξης ορίζεται ως εξής:

• Για το εισόδημα από μερίσματα ημεδαπής προέλευσης, προμερίσματα, καθώς και για προσωρινές απολήψεις κερδών, ο χρόνος λήψης της απόφασης για την έγκριση της διανομής τους από το αρμόδιο όργανο του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας.

• Για τις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, για τις συμμετοχικές καθώς και για τις κοινοπραξίες, οι οποίες τηρούν διπλογραφικά βιβλία, ως χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των μερισμάτων, θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την εκάστοτε καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του. (¹)

Για τις ίδιες, ανωτέρω αναφερθείσες οντότητες, οι οποίες τηρούν απλογραφικά βιβλία, ως χρόνος απόκτησης του εισοδήματος θεωρείται η ημερομηνία, στην οποία έκλεισε η διαχείριση τους.

• Τέλος, ως χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης, όταν δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης αυτού (π.χ. απόφαση του αρμόδιου οργάνου), θεωρείται ο χρόνος καταβολής τους στον δικαιούχο, μέσω κατάθεσης στον τραπεζικό του λογαριασμό ή με άλλο τρόπο.

• Για το εισόδημα από τόκους ημεδαπής προέλευσης, ως χρόνος απόκτησης του σχετικού εισοδήματος θεωρείται η ημερομηνία, κατά την οποία καθίσταται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί. (²)

Για το εισόδημα από τόκους προθεσμιακών καταθέσεων, ως χρόνος απόκτησης του  θεωρείται η ημερομηνία λήξης της προθεσμιακής, ακόμη και για εκείνες, οι οποίες εκτείνονται σε περισσότερα του ενός φορολογικά έτη.

• Για τους τόκους αλλοδαπής προέλευσης, ως χρόνος απόκτησης του εισοδήματος, όταν δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου, κατά τον οποίο καθίστανται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί, θεωρείται ο χρόνος καταβολής τους στον δικαιούχο, μέσω πίστωσης του τραπεζικού του λογαριασμού.

Ειδικά για τους τόκους από έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, ως χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης, θεωρείται ο χρόνος έκδοσης των τίτλων, ενώ για τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, ο χρόνος εξαργύρωσης των τοκομεριδίων ή ο χρόνος λήξης των ομολόγων, όταν πρόκειται για ομόλογα χωρίς τοκομερίδια (zerocoupon).

• Τέλος, ως χρόνος απόκτησης των τόκων, οι οποίοι επιδικάζονται με δικαστική απόφαση, θεωρείται ο χρόνος έκδοσης εκτελεστής δικαστικής απόφασης.

(¹) Δεν αναφερόμαστε σε παράδειγμα με συγκεκριμένες ημερομηνίες για να μην δημιουργήσουμε σύγχυση λόγω των συνεχών μεταβολών κα παρατάσεων στην ημερομηνία υποβολής αυτών των δηλώσεων.

(²) Ουσιαστικά, όταν αυτοί πιστώνονται στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το παρόν άρθρο δεν καλύπτει συμβουλευτικούς, αλλά μόνον ενημερωτικούς σκοπούς, και δεν μπορεί ν’ αποτελέσει βάση για περαιτέρω ενέργειες, από πλευράς του αναγνώστη. Aπαιτείται η λήψη εξειδικευμένων συμβουλών.

Η εταιρεία μας δεν φέρει οιαδήποτε ευθύνη για τυχόν ενέργειες των αναγνωστών, βασισμένες στο παρόν άρθρο.